αλεκτρυών

Μυθολογικό πρόσωπο Ο Α. ήταν νεαρός φίλος του Άρη, ο οποίος, κάθε φορά που ο θεός του πολέμου συναντιόταν με την Αφροδίτη, καθόταν φρουρός έξω από το δωμάτιο για να τους προειδοποιεί όταν έβγαινε ο ήλιος. Μια νύχτα, όμως, ο Α. αποκοιμήθηκε και ο Ήλιος, που μπήκε με τις ακτίνες του στο δωμάτιο, είδε τους εραστές και έτρεξε να ειδοποιήσει τον Ήφαιστο, ο οποίος τους συνέλαβε μέσα σε αόρατα σιδερένια δεσμά που είχε κατασκευάσει επίτηδες γι’ αυτό τον σκοπό. Μετά, το πάθημά του, ο Άρης τιμώρησε τον A. και τον μεταμόρφωσε σε πετεινό (αλεκτρυόνα). Από τότε οι πετεινοί λίγο πριν από την ανατολή του ήλιου την αναγγέλλουν κράζοντας δυνατά.

* * *

ἀλεκτρυών (-όνος), ο, η (Α)

1. (το αρσ.) πετεινός, κόκορας

2. το θηλ. όρνιθα, κότα

3. στη Μυκηναϊκή η λέξη μαρτυρείται έμμεσα με το όνομα Ἀλεκτρυών*.

[ΕΤΥΜΟΛ. Παρεκτεταμένος τ. τής λ. ἀλέκτωρ* που σχηματίστηκε αναλογικά προς λ. όπως ἀλκυών *, Γηρυών* κ.ά.

ΠΑΡ. αρχ. ἀλεκτρύαινα, ἀλεκτρυόνειος, ἀλεκτρυόνιο, ἀλεκτρυώδης

μσν.

ἀλεκτρυονίς.

ΣΥΝΘ. αρχ. ἀλεκτρυονοπώλης, ἀλεκτρυονοπωλητήριον. ἀλεκτρυονοτρόφος, ἀλεκτρυοφώνιον

(μσν. νεοελλ.) ἀλεκτρυομαντεία].